Je hebt een plan om een wiki te gaan maken, maar hoe? Even Googlen en binnen no-time heb je zoveel informatie, keuze en mogelijkheden, dat je niet meer weet waar je moet beginnen… En daarvoor is deze checklist!  Dit artikel helpt je om in een logische volgorde de juiste stappen te plannen. 

Een wiki-website maken is niet moeilijk, maar vereist wel enige voorbereiding. Hoewel er veel voor te zeggen is, om er gewoon mee aan de slag te gaan, is enige planmatige voorbereiding nooit slecht. Hierbij een paar handvatten voor je wiki-plannen!

Checklist Wiki

Voordat je een wiki gaat beginnen, is het goed de volgend vragen ter voorbereiding door te nemen.

Voor wie is je wiki?

Oftewel: wat is de doelgroep van je wiki? Dat kan variëren van een persoonlijke wiki tot een internationale wiki. Bijvoorbeeld:

1. Een persoonlijke wiki, die alleen door jezelf zal worden bewerkt. Je bent zelf ook de enige gebruiker (lezer).
2. Een openbare wiki, die alleen door jezelf zal worden bewerkt. Iedereen binnen je organisatie, of zelfs iedereen op internet kan je wiki lezen.
3. Een openbare wiki, waaraan iedereen kan bijdragen. Iedereen kan – in zijn eigen taal – aan de wiki bijdragen.

Afhankelijk van je doelgroep(en) en wensen kies je voor de primaire taal en andere te ondersteunen talen.

Ook kun je zo het beleid voor gebruiksrechten bepalen. Mag iedereen aanpassingen maken? Mag iedereen alle pagina’s bekijken? Meestal valt de keuze op de categorie van publieke wiki’s met een beperkt aantal geregistreerde gebruikers. Alleen de geregistreerde gebruikers kunnen teksten toevoegen en wijzigen.

Voor een publieke wiki ben je aangewezen op (externe) hosting of  een wiki-farm.

Hoe groot is wiki?

Een grote wiki stelt meer eisen aan de webhosting. Er zijn drie grootheden van belang:

1. Het aantal pagina’s op je wiki
2. Het aantal gebruikers en bezoekers op je wiki
3. De hoeveelheid uitbreidingen (‘extensies’) aan je wiki

Afhankelijk van de grootte kies je de juiste hosting (zie verderop in de checklist) en het CMS. Met een CMS als MediaWiki kun je een kleine persoonlijk wiki maken, maar het systeem is ook geschikt voor een website zo groot als Wikipedia. Altijd goed, zou je zeggen. Maar als je een kleine persoonlijke wiki wilt maken is een ander systeem mogelijk eenvoudiger; zie ook het artikel “Kies de juiste Wiki”.

Welke specifiek wensen heb je voor je wiki?

Met een veelgebruikt systeem als MediaWiki of DocuWiki heb je in 9 van de 10 gevallen een goed keuze gemaakt. Toch kan het zijn dat er specifieke wensen zijn, die maken dat een ander systeem beter passen. Denk bijvoorbeeld aan:

1. Het gebruik van specifieke webhosting platformen (bijv. Windows)
2. Koppelingen met andere websites of applicaties
3. Integratie met Social Media
4. Gebruik op mobiel
5. etc.

Ook wanneer je heel specifieke wensen hebt, kun je meestal uit de voeten met MediaWiki.

Welk domein is geschikt voor je wiki?

Voor een publieke wiki is een goede url van belang.

1. Is je wiki een belangrijk en een op zichzelf staande website, dan plaats je hem bijvoorbeeld op een domein als mijnwiki.nl of mijnwiki.com
2. Wanneer je wiki een onderdeel uitmaakt van een andere website kun je kiezen voor:
   1. Een sub-domein, zoals wiki.mijnwebsite.nl
   2. Een aparte directory, zoals www.mijnwebsite.nl/wiki/

Een belangrijk argument is de ‘vindbaarheid’ van je website voor zoekmachines. Een eigen domein werkt vrijwel altijd het beste.

Een aparte directory maken is misschien niet optimaal, maar wel het gemakkelijkst. En bedenk: je kunt een wiki later altijd verhuizen, al vergt dat wel enige moeite.

Welke webhoster kan je ondersteunen?

De meeste website hosting dienstverleners bieden een platform waarmee een wiki goed kan werken. Toch is het goed na te gaan:

1. Heeft je webhoster ervaring met het door jouw gekozen CMS?
2. Kan je webhoster je helpen met verschillende soorten hosting, wanneer je website gaat groeien:
   1. Shared webhosting
   2. Virtual Private Server (VPS)
   3. Dedicated hosting (voor hele grote websites)
3. Kan je webhoster je helpen met installatie, back-up, beveiliging en upgrades?

Er zijn in Nederland geen webhosters die zijn gespecialiseerd in hosting van bijvoorbeeld MediaWiki. Voor die ondersteuning kun je terecht bij WikiWerkers en dienstverleners die zijn aangesloten.

Meer overwegingen

Nog een paar overwegingen bij het maken van een wiki:

Planmatig en vooropgezet of organisch?

Wil je een vaste structuur inbouwen, met (sub-)categorieën en sjablonen voor pagina’s? Als je dit wilt doen, is het zaak dit in te richten, voordat je begint aan de werkelijke inhoud van je wiki.

Bevat je wiki gestructureerde data?

Heeft (een groot of belangrijk deel van) je informatie een gestructureerde vorm? Wil je daarvoor formulieren gebruiken? Wil je informatie uit je wiki in tabellen weergeven, die automatisch bijgewerkt worden (‘queries’)?

Als dit het geval is, dan kun je overwegen je wiki met een ‘semantische’ uitbreiding of koppeling met databank te voorzien.

Verder lezen

1. Het is goed te beseffen dat er verschillende wiki-systemen zijn. Ieder systeem heeft zo zijn specifieke eigenschappen.
2. Meer over de voordelen van een Wiki